Giải trình những vấn đề mà đại biểu quan tâm liên quan đến lĩnh vực nội vụ tại Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa XV chiều 31-5, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thừa nhận, hiện có tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, thiếu trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ.

Tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức sợ sai diễn ra ở nhiều nơi

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thẳng thắn chỉ rõ, hiện trạng này không chỉ diễn ra đơn lẻ mà diễn ra ở nhiều địa phương, ở cả một số bộ, ngành Trung ương, trong một bộ phận công chức, trong các hoạt động kinh tế - xã hội; thể hiện rõ nhất trên lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm trang thiết bị khu vực công, thủ tục hành chính đầu tư cho phát triển doanh nghiệp, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...

“Tình trạng này đã làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan Nhà nước, cản trở động lực và nguồn lực phát triển, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội, nhất là về mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trong bối cảnh đất nước chúng ta đang rất khó khăn hiện nay,” Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà: Phải xóa bỏ tư tưởng không làm thì không sai.

Nói về nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, đó là do nhận thức và ý thức trách nhiệm, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ, công chức hạn chế; vai trò, trách nhiệm và sự nêu gương của một số người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được phát huy một cách nghiêm túc; thể chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội có mặt còn bất cập, chồng chéo hoặc có những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn nhưng chậm được quy định, sửa đổi, bổ sung.

Đặc biệt, nguyên nhân cũng là do kỷ cương, kỷ luật hiện nay đang được siết chặt lại; phòng, chống tham nhũng tiêu cực đang được đẩy mạnh để làm sạch Đảng và hệ thống chính trị. "Hàng loạt cán bộ, công chức bị kỷ luật, khởi tố, truy tố do sai phạm nghiêm trọng đã dẫn đến tâm lý một bộ phận cán bộ, công chức của chúng ta sợ sai, sợ trách nhiệm. Việc này chúng ta phải nói rất thẳng thắn như vậy", Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, dù bất kỳ nguyên nhân nào thì cũng cần phải thống nhất hiện trạng này là vi phạm các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, là biểu hiện của suy thoái về tư tưởng chính trị, cần nghiêm khắc phê phán, triệt tiêu.

Kịp thời thay thế, điều chuyển cán bộ có năng lực hạn chế; bảo đảm thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức

Nói về nhiệm vụ, giải pháp cho tình trạng này, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, hơn lúc nào hết, cần thay đổi để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, công chức trong từng cơ quan, đơn vị, chú trọng về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức công vụ; chấn chỉnh ngay và quyết liệt để thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với trách nhiệm của đảng viên, cán bộ, công chức và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong cơ quan hành chính Nhà nước, xử lý công việc của các bộ, ngành, địa phương.

"Phải xóa bỏ tư tưởng không làm thì không sai. Đây cũng là dấu hiệu của một loại tự diễn biến, cản trở nghiêm trọng đến sự phát triển. Chúng ta cũng phải khơi dậy lòng tự trọng, bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.

Hiện Bộ Nội vụ đã lấy ý kiến các bộ, ngành, lấy ý kiến chuyên gia, lấy ý kiến 63 tỉnh, thành phố, ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp về chủ trương "khuyến khích bảo vệ cán bộ, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về lợi ích chung", nhưng do vướng về mặt pháp lý, vướng mặt thẩm quyền nên đã báo cáo Ban cán sự Đảng Chính phủ để báo cáo cấp thẩm quyền. Nếu cần thiết báo cáo với Quốc hội để ban hành nghị quyết thí điểm nhằm bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng tạo.

Một giải pháp nữa được Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và đổi mới công vụ, công chức. Đồng thời, phải kịp thời biểu dương cơ quan, tổ chức, cá nhân làm tốt và xử lý nghiêm cán bộ, công chức không làm tròn trách nhiệm của mình và sợ sai trong thực thi công vụ. Đặc biệt, kịp thời thay thế, điều chuyển cán bộ có năng lực hạn chế, nhất là cán bộ lãnh đạo không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ.

"Hiện nay, Ban Tổ chức Trung ương cũng như Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đang rất kiên quyết về vấn đề này. Thời gian vừa qua, chúng ta đã giải quyết và xử lý một số trường hợp cụ thể, tới đây sẽ tiếp tục quyết tâm, quyết liệt về việc này", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.

Ngoài ra, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, cũng phải thay đổi công tác quản lý, nhất là đánh giá cán bộ, công chức theo kết quả, theo sản phẩm, công việc cụ thể được giao, làm thước đo đánh giá cán bộ.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng tham mưu cho cấp có thẩm quyền lộ trình cải cách chính sách tiền lương và bảo đảm thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức; xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong thực thi công vụ; huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc một cách đồng bộ để thực hiện các giải pháp với ý thức trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm và không làm trong thực thi công vụ.

"Nhân đây, chúng tôi cũng đề nghị các cơ quan kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử tiếp tục nghiên cứu, phân loại vụ việc vi phạm, sai phạm có tính chất, mức độ, động cơ nếu không có vụ lợi cá nhân, không tham ô, tham nhũng thì khoan dung, nhân văn hơn nữa, nhằm tạo cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, chịu trách nhiệm vì lợi ích chung", Bộ trưởng Bộ Nội vụ đề xuất.