Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (sau đây gọi tắt là Nghị quyết 57) đã thể hiện sự nhìn nhận sâu sắc về vấn đề này, khẳng định phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, là nền tảng vững chắc cho sự thành công của Việt Nam trên con đường phát triển và hội nhập quốc tế.

Vậy, điều gì đã khiến nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yếu tố then chốt cho sự phát triển? Trước hết, đó chính là vai trò động lực của đổi mới sáng tạo. Nguồn nhân lực được trang bị kiến thức chuyên sâu, kỹ năng thành thạo và tư duy sáng tạo chính là "bệ phóng" cho các hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, từ đó tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mang hàm lượng chất xám cao, có giá trị gia tăng vượt trội. Hơn nữa, trong bối cảnh công nghệ biến đổi từng ngày, từng giờ, chỉ có nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, có khả năng tự học, tự cập nhật kiến thức mới mới có thể tiếp thu, làm chủ và khai thác hiệu quả những công nghệ tiên tiến, đặc biệt là công nghệ số, yếu tố cốt lõi của chuyển đổi số. Nguồn nhân lực chất lượng cao còn là yếu tố quan trọng quyết định sức cạnh tranh của quốc gia. Họ góp phần nâng cao năng suất lao động, tối ưu hóa chi phí sản xuất, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp và quốc gia trên thị trường toàn cầu. Cuối cùng, và cũng vô cùng quan trọng, nguồn nhân lực chất lượng cao chính là "xương sống" của quá trình chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ vào các hoạt động mà còn là sự thay đổi sâu rộng về tư duy, quy trình và cách thức vận hành. Do đó, nguồn nhân lực am hiểu về dữ liệu, công nghệ số và có kỹ năng số thành thạo là điều kiện tiên quyết để chuyển đổi số thành công trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.

Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Nghị quyết 57-NQ/TW đã đề ra một hệ thống các giải pháp toàn diện và đồng bộ, tập trung vào các trụ cột chính: đổi mới giáo dục và đào tạo, thu hút và trọng dụng nhân tài, phát triển kỹ năng số và tăng cường hợp tác công tư. Về giáo dục và đào tạo, Nghị quyết chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục ở tất cả các cấp học, đặc biệt là đào tạo chuyên sâu về các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ then chốt. Việc đổi mới chương trình đào tạo theo hướng tiếp cận năng lực, gắn kết chặt chẽ với nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động và xu hướng phát triển công nghệ được đặc biệt quan tâm. Đồng thời, việc xây dựng các chương trình đào tạo tài năng, phát hiện và bồi dưỡng những cá nhân xuất sắc cũng được coi là nhiệm vụ quan trọng. Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng đề ra các cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút người Việt Nam ở nước ngoài và các chuyên gia quốc tế có trình độ cao về làm việc và sinh sống tại Việt Nam, tạo môi trường làm việc hấp dẫn và cơ hội phát triển tốt nhất để giữ chân nhân tài. Phát triển kỹ năng số cho toàn dân cũng là một nội dung quan trọng được Nghị quyết đề cập đến, thông qua việc triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho mọi đối tượng, từ học sinh, sinh viên đến người lao động và cán bộ, công chức, đồng thời xây dựng nền tảng giáo dục, đào tạo trực tuyến và mô hình giáo dục đại học số để nâng cao khả năng tiếp cận giáo dục chất lượng cao. Cuối cùng, Nghị quyết khuyến khích sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước và tư nhân trong việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ số, thông qua việc xây dựng các trung tâm đào tạo chuyên sâu với sự tham gia của doanh nghiệp và các tổ chức giáo dục.

Tuy nhiên, bên cạnh những giải pháp được đề ra, chúng ta cũng cần nhìn nhận thẳng thắn những thách thức còn tồn tại. Chất lượng giáo dục hiện tại vẫn chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động. Cơ chế thu hút và trọng dụng nhân tài còn nhiều bất cập, chưa tạo được động lực mạnh mẽ. Đầu tư cho giáo dục và đào tạo, mặc dù đã được quan tâm, nhưng vẫn còn hạn chế so với yêu cầu phát triển. Để vượt qua những thách thức này, cần có sự phối hợp đồng bộ và hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội. Cần có những chính sách đột phá, mạnh mẽ hơn nữa, tạo động lực thực sự cho sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế ^[1] ngày càng sâu rộng.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là "chìa khóa vàng" mở ra cánh cửa thành công cho khoa học, công nghệ và chuyển đổi số ở Việt Nam. Nghị quyết 57-NQ/TW đã tạo ra một khung pháp lý và định hướng chiến lược quan trọng. Điều quan trọng hiện nay là triển khai một cách quyết liệt và hiệu quả các giải pháp được đề ra, với sự đồng lòng và chung tay góp sức của toàn xã hội, để biến những mục tiêu tốt đẹp trong Nghị quyết thành hiện thực, đưa Việt Nam vươn mình mạnh mẽ, sánh vai với các cường quốc năm châu trong kỷ nguyên số.

Nguồn: XĐVH